Бо 2023 чылда тыва эки турачыларны үдээн төөгүлүг болуушкуннун 80 чыл ою болуп турар. «Тыва эки турачыларга тураскаадыг» деп төлевилелди боттандырары-биле Тываның Национал архиви тоогулуг солун чуулдерни бижип эгелээн.
Сынаа Кыргыс Доңмит уруу (Доваадор Галина Донмитовна), гвардейжи анаа дайынчы, санинструктор. Галина Тонмитовна Доваадор (Сынаа Кыргыс) 1923 чылдын март 15-те Эрзин кожууннун Соолчерге Кыргыс Донмит биле Иргит Бижээ сугнун ог-булезинге торуттунген.
Кыргыс Сынаа 1941 чылдын майда Самагалдайнын 7 чыл школазын кончуг эки демдектерлиг дооскаш, Эрзинге ада-иезинин аалынга чанып келгеш, биеэги чанчылы-биле чылгы хавырып, ада-иезинге дузалажып чоруп турда, немец-фашистиг аг-шериг Ада-чурт улуг Совет Эвилелинче оор езу-биле халдаан дугайында коргунчуг медээ дынналып келген.
Самагалдай суурнун аревэ уруунун секретарындан депшээш, 1943 чылдын август айда Тыва Топ Кооптун баштаар черинин дужаалын езугаар Сынаа кадрлар килдизин дакпырлавышаан, секретарынга ажылдап турган уезинде Ада-чурттуг Улуг дайынынга эки туразы-биле киржир дугайында бижээн билдиришкининин харыызы чопшээрелдиг чедип келген.
Сынаа чоруурда артык идик-хевин суп каан чемоданынын иштинге кестирип каапканы кара
чажын суккаш, «мени дээш сагыш човаванар, авай-ачай, мен бодум ышкаш эш-оорум-биле Ада-чурттун улуг дайынынче чоруптум, барган черимден чагаадан бижип турар мен. Силернин ынак уруунар Сынаа» деп кыска чагаа бижээш, фронтуже аъттанып турар 207 эки турачыларның аразында 10 кижи — чалыы кыстарнын бирээзи болган.
Дайын шолунге балыгланган кижилерге бирги дузаны чедирип, олген дайынчыларны тодарадып-бадыткап чорааш, Сынаа Кыргыс Ада-чурттун улуг дайынындан 1944 чылда чанып келген.
Галина Тонмитовна Доваадор (Сынаа Кыргыс) Тыванын алдарлыг херээжен кижилеринге хамааржыр. Шак мындыг чурттун маадырлыы-биле камгалааш, Ада-чурттунун толептиг хамаатызы болганын бис чуг-ле чоргаарланыр эвес, а оларны оттунуп, оларга деннежип, чуртувустун толептиг оглу-кызы болуру бистин улуг хулээлгевис.